Về việc ghi tên các thành viên trong gia đình vào sổ đỏ, Bộ Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) khẳng định sẽ không xảy ra vấn đề gì. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lại phản đối, cho rằng cơ quan ban hành văn bản không hiểu hết và lường trước những phát sinh vướng mắc sau này về chuyển nhượng, thừa kế.

Sổ đỏ ghi tên cả gia đình: Bố mẹ bán nhà phải hỏi ý con?
Sổ mới ghi cả gia đình
Tại Thông tư số 33/2017 (sửa đổi, bổ sung Điểm c Khoản 1 Điều 5 Thông tư số 23/2014) của Bộ Tài nguyên & Môi trường có hiệu lực từ 05/12/2017 quy định: “Hộ gia đình sử dụng đất thì ghi “Hộ gia đình, gồm ông” (hoặc “Hộ gia đình, gồm bà”), sau đó ghi họ tên, năm sinh, tên và số giấy tờ nhân thân của chủ hộ gia đình…

Trường hợp chủ hộ gia đình không có quyền sử dụng đất chung của hộ gia đình thì ghi người đại diện là thành viên khác của hộ gia đình có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình. Dòng tiếp theo ghi “Cùng sử dụng đất, cùng sở hữu tài sản gắn liền với đất (hoặc Cùng sử dụng đất hoặc Cùng sở hữu tài sản) với … (ghi lần lượt họ tên, năm sinh, tên và số giấy tờ nhân thân của những thành viên còn lại trong hộ gia đình có chung quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất).

Như vậy, Thông tư 33/2017 đã bổ sung thêm đối tượng là “những thành viên còn lại trong hộ gia đình có chung quyền sử dụng đất” vào sổ đỏ.

Thêm thủ tục nhiêu khê, dễ nảy sinh tranh chấp
Theo văn bản của Bộ TN-MT gửi báo chí ngày 23/11, quy định ghi tên các thành viên sổ đỏ không đặt thêm thủ tục hành chính khi thực hiện các quyền của hộ gia đình sử dụng đất như một số ý kiến đã nêu mà đảm bảo sự phù hợp với quy định của pháp luật về dân sự.

Tuy nhiên, theo luật sư Bùi Sinh Quyền, Trưởng Văn phòng Luật sư Phúc Thọ, quy định trên là không cần thiết bởi trước đây, dù sổ đỏ chỉ ghi tên chủ hộ nhưng khi chuyển nhượng, định đoạt bắt buộc phải được các thành viên trong hộ gia đình đồng ý, bao gồm cả những thành viên dưới 18 tuổi (nếu có). Tuy nhiên những thành viên từ đủ 18 tuổi trở lên trong hộ gia đình mới phải ký vào văn bản chuyển nhượng. Những trường hợp chuyển nhượng đất của hộ gia đình không có đầy đủ sự đồng ý của các thành viên đều không hợp pháp.

so do ghi ten ca gia dinh bo me ban nha phai hoi y con

Ngoài ra, vị luật sư này cho rằng, hai khái niệm “sở hữu” và “cư trú” là hai khái niệm riêng biệt. Việc thêm tên các thành viên gia đình vào sổ đỏ sẽ kéo theo nhiều rắc rối, hệ lụy liên quan đến thủ tục hành chính bởi việc xác định các thành viên trong hộ gia đình sẽ dựa ít nhiều vào sổ hộ khẩu của gia đình tại thời điểm cấp sổ đỏ.

Bên cạnh đó, hộ khẩu luôn có sự biến động bởi các hoạt động nhập, tách… hoặc khi có thành viên trong hộ gia đình kết hôn, chế độ tài sản của thành viên đó với chồng/vợ sắp cưới cũng ít nhiều liên quan đến phần tài sản của họ trong khối tài sản chung với hộ gia đình. Mỗi khi có biến động, thay đổi về sổ đỏ của hộ gia đình đều kéo theo những phức tạp liên quan đến thủ tục hành chính…

Bày tỏ quan điểm của mình, Giáo sư Đặng Hùng Võ thẳng thắn: “Tôi cho rằng những người đề xuất chuyện này không có hiểu biết gì về pháp luật dân sự”. Bởi lẽ đối với con cái trong gia đình thì trong bộ luật dân sự đã nói về quyền thừa kế. Con cái được nhận thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật, con cái không có công đóng góp vào tài sản chung của bố mẹ nên không thể ghi vào là chủ tài sản.

Việc thêm tên các con vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đồng nghĩa với việc chúng ta phải xác định rõ ràng được sự đóng góp của từng người con trong tài sản chung đó. Và theo Giáo sư, điều này là không thể. “Phải xác định rõ được con cái có đóng góp vào tài sản hay không, hay chỉ có vợ và chồng. Nhưng liệu chúng ta có thể làm được điều đó không? Và xác định sự đóng góp đó bằng cách nào?”, ông Võ băn khoăn.